Κατά τήν αυθεντική σχολή, η οποία βασίζεται σε επίσημο ιστορικό έγγραφο, ο Ελευθεροτεκτονισμός οργανώθηκε επισήμως τήν 24ην Ιουνίου τού 1717. Γιά να επισημοποιηθεί όμως εκείνη τήν ημέρα , σημαίνει ότι…. προϋπήρξε, οπότε πλέον πιθανή μπορεί να είναι η εξής εκδοχή.
Κατά τήν εποχή τού μεσαίωνος όπου οι τέχνες μεταβιβάζονταν από πατέρα σε υιό καί κανένας δέν μπορούσε να μάθει μία τέχνη σε ανώτερες σχολές, υπήρξαν οι συντεχνία τών οικοδόμων. Λόγω τών εκτάσεων τών εργασιών μιάς οικοδομής, λογικό είναι ότι χρειάζονταν μεγάλος αριθμός εργατών. Διά να προφυλάξουν, λοιπόν, οι οικοδόμοι τα μυστικά τής τέχνης τους δέχονταν στίς συντεχνίες τους νέους στούς οποίους εδίδασκον τα μυστικά τής τέχνης τους κατόπιν ορισμένων εντυπωσιακών δοκιμασιών καί αυτό κατά περιόδους.
1ον. Τούς μαθητές οι οποίοι χρησιμοποιούνταν γιά εργασίες άσχετες πρός τήν πραγματική τέχνη, δηλαδή μεταφορά υλικών καί γιά άλλες δευτερεύουσες βοήθειες σε άλλους εργάτες. Αργότερα αφού επιστοποιείτο ο καλός καί εμπιστευτικός χαρακτήρας τών μαθητών, τούς εδίδασκαν μία ειδικότητα καί εισέρχονταν κατόπιν δοκιμασιών είς τήν δευτέραν τάξη τήν τών Εταίρων.
2ον. Οι Έταίροι δέν ήταν τίποτε άλλο, παρά οι ειδικευμένοι τεχνίτες στίς διάφορες εργασίες πού χρειάζονται γιά τήν οικοδόμηση κάθε οικοδομής. Δηλαδή, οι Τέκτονες (κτίστες) , οι λαξευτές, οι ξυλουργοί, οι μεταλλουργοί κ.λπ.
Όπως βλέπουμε λοιπόν, οι Εταίροι διαιρούνταν σε διάφορες ομάδες αναλόγως τών ειδικοτήτων τους. Αυτοί αποτελούσαν το κύριο σώμα τών συντεχνιών διότι μόνον διά τής συνεχούς συνεργασίας τών Εταίρων μπορούσε να τελειώσει το έργο. Πολύ λίγοι από τούς Εταίρους , οι οποίοι στις ελεύθερης ώρες τους ε μάθηναν και ξεπεύονταν σε άλλες ειδικότητες έφταναν στο σημείο της γνώσεως όλων σχεδόν των ειδικοτήτων. Αυτοί οι λίγοι Εταίροι, κατόπιν τών αναλόγων δοκιμασίων καί διαβεβαιώσεων, εισέρχονταν στήν τρίτη καί τελευταία τάξη τών διδασκάλων.
3ον. Οι Διδάσκαλοι, παλαιοί δηλαδή Εταίροι ειδικευμένοι σε όλες σχεδόν τίς ειδικότητες, ήταν σε θέση να διευθύνουν το όλο έργο βασιζόμενοι στίς γνώσεις τους. Ήταν δηλαδή οι σημερινοί αρχιτέκτονες.
Αλλά συν τω χρόνω οι επιστήμες προοδεύουν.
Οι μαθηματικοί, φυσικοί, χημικοί, γλύπτες, ζωγράφοι καί άλλοι, φέρνουν στό φώς τα επαγγελματικά μυστικά, πού χρόνια τώρα οι οικοδόμοι κρατούσαν γιά τόν εαυτό τους. Ιδρύονται σχολές καί πανεπιστήμια, όπου η οικοδομική καί αρχιτεκτονική, διδάσκονται ελεύθερα καί νέοι οικοδόμοι, οικοδομούν χωρίς να είναι μέλη τών παλαιών συντεχνιών.
Οι συντεχνίες αρχίζουν να χάνουν έδαφος στήν οικοδομική καί γιά να αντιδράσουν στήν πανεπιστημιακή μόρφωση τών νέων, επιχειρούν να μορφωθούν σε θέματα ξένα τής τέχνης τους.
Αρχίζουν λοιπόν να δέχονται στούς κόλπος τους ως μέλη, άτομα πού δέν έχουν καμία σχέση με τόν επαγγελματικό τεκτονισμό, αλλά επιφορτισμένα με τήν γενική πνευματική μόρφωση τών επαγγελματιών. Τα νέα μέλη ονομάζονται θεωρητικοί ή Ελεύθεροι Τέκτονες.
Οι συνεδριάσεις λαβαίνουν χώρα κατά τα παλαιά έθιμα καί τούς τύπους τών επαγγελματικών συντεχνιών. Παρ’ όλα αυτά όμως πολλοί, από ανάγκη αποχωρούν από τίς συντεχνίες γιά να εργαστούν μεμονωμένα σάν ειδικευμένοι εργάτες στά διάφορα οικοδομικά έργα, μέχρι τήν στιγμή κατά τήν οποία οι συντεχνίες βρίσκονται με πολύ λίγους, αν όχι καθόλου επαγγελματίες τέκτονες. Από τήν στιγμή αυτή γεννιέται ο σημερινός Τεκτονισμός.
Τα ξένα, πρός το οικοδομικό επάγγελμα μέλη, βλέποντας τήν παραδειγματική μυστικότητα τήν οποία τηρούσαν γιά τιυς εργασίες καί συζητήσεις τους οι οικοδόμοι καί ευρισκόμενοι στήν εποχή τού μεσαίωνα, κατά τήν οποία η ελευθερία γενικώς τού ανθρώπου καί περισσότερο τής εκθέσεως ιδεών καί τού λόγου ήταν αυστηρά απαγορευμένη, λαμβάνουν τήν ιδέα να συνεχίσουν τήν ύπαρξη τών παλαιών συντεχνιών με σκοπό τήν εξύψωση τού πνευματικού καί φιλοσοφικού τους επιπέδου, μέσα στά πλαίσια τού Φωτός τής αλήθειας καί μακράν τού σκότους καί τού τρόμου τής αμάθειας.
Οι θεωρητικοί ή ελεύθεροι αυτοί Τέκτονες, συγκεντρώνονται κάτω από το κάλυμμα τών συμβόλων καί τύπων τών παλαιών οικοδόμων, εκθέτουν ελεύθερα πλέον τίς ιδέες τους, αρχίζοντας έτσι, σάν θεωρητικοί πλέον Τέκτονες, τηήν οικοδόμηση ή μάλλον τήν ανοικοδόμηση τού Ναού τής Αρετής ,ο οποίος είχε καταρρεύσει από τα πλήγματα καί τίς μηχανορραφίες τού πλούτου τής ηγεσίας καί τής φιλοδοξίας τού μεσαίωνος.
Ο τόπος στόν οποίον συνεδρίαζαν οι οικοδόμοι καί τόν οποίαν ονόμαζαν Στοάν διατηρεί τήν ονομασία του καί διακοσμείται με τα εργαλεία τών οικοδόμων στά οποία, όπως καί κατά τα αρχαία μυστήρια, δίνουν συμβολικές ερμηνείες.
Διά τούς οικοδόμους παράδειγμα, ο γνώμων χρησιμοποιείται γιά τόν καθορισμό ορθών γωνιών, είς τούς Ελευθέρους Τέκτονες συμβολίζει τήν ορθότητα τής σκέψεως καί τής πράξεως. Η στάθμη χρησιμοποιείται γιά τήν οριζοντίωση γραμμών καί επιπέδων, εδώ συμβολίζει τήν ισότητα καί τήν ελευθερία τής σκέψεως καί τού λόγου μεταξύ τών μελών.
Η κίνηση γίνεται γνωστή σε άλλους επιφανείς άνθρώπους οι οποίοι με τήν σειρά τους γίνονται δεκτοί στούς κόλπους τών νέων συντεχνιών καί ο ρυθμός τών μελών αυξάνεται. Οι νέες συντεχνίες συνήθιζαν να συνεδριάζουν σε πανδοχεία καί συνήθως έπαιρναν καί το όνομα του πανδοχείου ταβέρνες πού συνεδρίαζαν. Έτσι τήν 24ην Ιουνίου 1717 4 Στοές υπό το όνομα “Στοά τής Χηνός καί τής Σιδηράς Εσχάρας”, ” Στοά τού Κυπέλλου καί τού Σταφυλιού”, “Στοά τού Στέμματος” καί “Στοά τής Μηλέας”  συναντιούνται είς τό πανδοχείο τής “Χηνός καί τής Σιδεράς Εσχάρας” καί από κοινού αποφασίζουν να ιδρύσουν μία κοινή ηγετική Στοά τήν οποία ονομάζουν “Μεγάλη Στοά” με πρώτους αξιωματικούς μέλη τα οποία δέν είχαν καμία σχέση με το οικοδομικό επάγγελμα.
Κατόπιν τών ανωτέρω προκύπτει μία αλήθεια. Ως μυστηριακή οργάνωση, ως φιλοσοφικό σύστημα περιέχων εν εαυτώ τήν συμβολική έκφραση μιάς κοσμοθεωρίας, ο Ελευθεροτεκτονισμός είναι δυνατόν να συνδεθεί με όλα τα αρχαία μυστήρια, τα οποία με τής ίδιας μυστικότητας παρέχουν τήν ίδια συμβολική έκφραση. Δεν πρέπει όμως εκ τούτου να φτάσουμε είς τήν πεπλανημένη γνώμη ότι τα αρχαία μυστήρια είναι οι κοιτίδες τού Ελευθεροτεκτονισμού. Είναι απλώς τα ανάλογά του. Από αυτής τής απόψεως η μελέτη τών αρχαίων μυστηρίων, αποτελεί ένα από τα σοβαρότερα καθήκοντα ενός αληθινού Τέκτωνα μύστου. Καί θα μπορούσαμε να συνοψίσουμε τελείως τα περί τής αρχαιότητος τού θεσμού συμπεράσματα λέγοντες: το μεν ΣΩΜΑ του προήλθε εκ τών οικοδομικών οργανώσεων τού μεσαίωνος, το δε ΠΝΕΥΜΑ του είναι τόσον αρχαίον όσο καί ο σκεπτώμενος άνθρωπος.