Ο Τεκτονισμός έχει ως κύριον σκοπόν του τήν αναζήτηση τής αλήθειας και τήν τελειοποίηση τής ανθρωπότητος. Ο θεσμός αυτός βασίζεται επί τής αμοιβαίας ανοχής, τής παγκοσμίου αλληλεγγύης καί τής αντιλήψεως ότι όλοι οι άνθρωποι είναι αδελφοί με τα ίδια δικαιώματα καί καθήκοντα. Πιστεύει δηλαδή ότι με τήν αμοιβαία αναγνώριση τών φυσικών δικαιωμάτων κάθε ανθρώπου μπορεί να δημιουργηθεί μία κοινωνία πού να εξυπηρετεί τα συμφέροντα όλων χωρίς το ατομικό να αντιτίθεται είς το γενικό συμφέρον. Ο θεσμός αυτός δέν διατυπώνει ούτε καί επικαλείται κανένα δόγμα, αναγνωρίζει όμως τήν ύπαρξη τής αθανασίας τής ψυχής καί ενός υπέρτατου όντως (Θεού ) τόν οποίον τιμά υπό το όνομα Μ.΄.Α.΄.Τ.΄.Σ.΄.. Σέβεται απολύτως τήν ελευθερία τής συνειδήσεως, τήν ελευθερία τής σκέψεως καί κάθε γνώμη πού θα διατυπωθεί στά εργαστήριά του. Απαγορεύει κάθε πολιτική ή θρησκευτική συζήτηση ή φιλοσοφική , που θα μπορούσε να διαταράξει τήν αρμονία τών εργασιών. Τιμά τήν εργασία καί τούς εργαζομένους καί αποκλείει τούς άεργους καί αργόσχολους.
Έχει δικό του σύστημα ηθικής καί στηρίζεται επί τού φυσικού αμετάβλητου καί παγκοσμίου νόμου πού διέπει τα ελεύθερα καί λογικά όντα. Δέχεται στίς τάξεις του όλους ανεξαιρέτους τούς ανθρώπους αλλά ζητάει από αυτούς να είναι ελεύθεροι καί χριστοήθεις. Ανθρώπους πού είναι τυφλά όργανα άλλων ή πρόσωπα που έχουν θρησκευτικές ή επιστημονικές προλήψεις καί δεισιδαιμονίες τούς αποκλείει. Απεναντίας δέχεται στούς κόλπος του ανθρώπους πού θέτουν τήν ηθικήν ως κανόνα καί γνώμονα τών πράξεών τους τήν αγάπην πρός τόν πλησίον όπως καί τόν εαυτόν τους, ανθρώπους πού συμπεριφέρονται στούς άλλους όπως θέλουν να συμπεριφέρονται οι άλλοι πρός αυτούς. Το όλον σύστημα του το έχει διαιρέσει σε διάφορους βαθμούς οι οποίοι δίδονται αλληλοδιαδόχως καί ύστερα από ορισμένα χρονικά διαστήματα.
Η εξάπλωση τού Τεκτονισμού, σε όλον τόν κόσμο, δημιούργησε δι’ αυτόν αντιπάλους καί εχθρούς γιά πολιτικούς ή θρησκευτικούς λόγους. Στούς πρώτους συγκαταλέγονται οι δυνάστες οι οποίοι υπέθεταν ότι η αδελφότης τών Τεκτόνων επιδιώκει τήν ανατροπή τους καί επιζητεί τήν εκμηδένισή τους. Στούς δεύτερους, πού θεωρούν τόν Τεκτονισμό σάν θρησκευτική αίρεση, συγκαταλέγεται ιδιαίτερα η καθολική εκκλησία, διά τόν λόγον ότι μερικοί αρχηγοί τού Τεκτονισμού καυτηρίασαν άλλοτε τήν διαφθορά ορισμένων ανωτέρων κληρικών καί διότι ο Τεκτονισμός πρεσβεύει τήν ανεξιθρησκεία. Ποιά είναι όμως η προέλευσις τού Τεκτονισμού;
Πολλοί ισχυρίζονται ότι έχει ως καταγωγή τήν πρωτόγονη πατριαρχική θρησκεία. Άλλοι ότι ο σημερινός Τεκτονισμός είναι συνέχεια τών αρχαίων μυστηρίων, όπως τα Αιγυπτιακά μυστήρια, τα Μιθραϊκά τής Περσίας, τα Αδώνια τής Συρίας, τα μικρά καί μεγάλα Ελευσίνια κ.λπ. Άλλες εκδοχές ανάγουν τήν καταγωγή του στούς Σταυροσφόρους, τούς Ναΐτες ιππότες, τούς Ροδόσταυρους, στά Ρωμαϊκά κολλέγια τών τεχνιτών οικοδόμων καί στούς επαγγελματίες λειτουργούς τού μεσαίωνος. Όλες αυτές οι εκδοχές έχουν διαιρέσει τούς ασχολούμενους με τήν καταγωγή τού Ελευθεροτοκτονισμού σε διάφορες σχολές από τίς οποίες οι σπουδαιότερες είναι:
Α). Η ανθρωπολογική σχολή η ανάγουσα τήν αρχή τού Τεκτονισμού στήν αρχαιότητα. Οι συντεχνίες χωρίζονταν σε τρείς τάξεις.
Β). Η αποκρυφιστική σχολή η ανάγουσα τήν αρχή του στια αρχαία μυστήρια & Γ). Η αυθεντική σχολή η οποία παραδέχεται σαν ημέρα ιδρύσεως τού τάγματος (με τήν σημερινή του μορφή) τήν 24ην Ιουνίου 1717 βασιζόμενη στό πρώτο επίσημο έγγραφο.
Κατά την γνώμη μου ξέροντας ότι στήν κοινωνία πού ζούμε όλα αλλάζουν από ημέρα σε ημέρα είναι εντελώς απίθανο να ειναι ο Τεκτονισμός η πραγματική συνέχεια τών αρχαίων μυστηρίων γιά τόν απλούστατο λόγο ότι μεχρι σήμερα, δεν ξέρουμε ακριβώς σε τι συνίσταντο. Δέν ξέρουμε με ποιόν τρόπο γινόνταν δεκτά τα μέλη τους καί με τι ακριβώς ασχολούνταν.
Το μόνο πού υποθέτουμε είναι ότι, δεδομένου τού περιορισμένου αριθμού τών μεμυημένων προκύπτει η αλήθεια ότι θα έπρεπε να είναι από τούς πλέον μορφωμένους. Καί αφού ήταν μορφωμένοι, μπορούμε να υποθέσουμε ότι, καταγίνονταν με φιλοσοφικές καί πνευματικές έρευνες σε αναζήτηση τής προέλευσης καί κατεύθυνσης τού ανθρώπου, ήτοι τής βασικής κοσμοθεωρίας.
Καί επειδή δέν μπορούσαν να φέρουν σε φώς, πρός τήν μάζα τών συνανθρώπων τους, τίς ανώτερες ιδέες τους καί φοβούμενοι αντιδράσεις, χρησιμοποιούσαν σύμβολα ακατάληπτα στούς πολλούς γιά να παριστάνουν τίς δοξασίες τους. Εφ’ όσον, λοιπόν, τα μυστήρια αυτά τής αρχαιότητος εξέλειπαν λόγω τής καταρρεύσεως τών πολιτισμών, δέν μπορούμε να πούμε ότι εμείς σήμερα είμαστε οι συνέχεια αυτών.